Minerały miedzi

Miedź rodzima – nazwa miedzi pochodzi z Cypru (gr. Kypros), gdzie w starożytności odkryto ten minerał, nazywając go metalem cypryjskim (łac. cyprium aes); tworzy kryształy ośmio-, dwunasto a rzadziej czworo- lub sześcianów jednak takie jej wykształcenie należy do rzadkości, zazwyczaj występuje w postaci skupień zbitych, ziarnistych lub dendrytowych. Jest minerałem nieprzezroczystym, kowalnym, strugalnym i ciągliwym oraz wykazuje połysk metaliczny.
Ma barwę złotoczerwoną, wykazuje doskonałe przewodnictwo cieplne i elektryczne.
Największe złoża miedzi rodzimej znajdują się w USA w stanie Michigan na półwyspie Keweenaw oraz południowym brzegu Jeziora Górnego.
Tekst Rafał Małek
Zdjęcia Katarzyna Skurczyńska-Garwolińska
Państwowy Instytut Geologiczny
Wszystkie okazy z kolekcji Muzeum Geologicznego PIG
Słów kilka o miedzi
Miedź jest jednym z 30 pierwiastków występujących w przyrodzie w stanie rodzimym - znaczy to, że tworzy minerały, zbudowane prawie wyłącznie z atomów Cu. Pospolitsze są jednak jej związki z innymi pierwiastkami takie jak siarczki, arsenki, antymonki, bizmutki, tlenki, węglany, siarczany oraz krzemiany i wiele innych. Miedź tworzy największą wśród metali nieżelaznych ilość minerałów. Minerały, które mają znaczenie przemysłowe określa się terminami „kruszce” i „rudy” miedzi. Do najpospolitszych minerałów miedzi należą: chalkopiryt (CuFeS2), chalkozyn (Cu2S), kowelin (CuS), bornit (Cu5FeS4), digenit (Cu9S5) oraz kubanit (CuFe2S3), kupryt (Cu2O), azuryt [Cu3(CO3)2(OH)2], malachit (Cu2CO3(OH)2), chalkantyt (CuSO4·5H2O) czy chryzokola [(Cu;Al)2H2Si2O5(OH)4 • nH2O]