Do erupcji hawajskich zalicza się wylewy law bazaltowych w warunkach subaeralnych. Są to lawy o niskiej lepkości i wysokiej temperaturze (od 950°C do ok. 1200°C tuż po wypływie), zazwyczaj wytryskujące z kraterów jako fontanny, a ze szczelin jako kurtyny ognia. Opadające na ziemię rozbryzgi lawy (czyli spatter) tworzą wokół krateru i szczelin niewielkie stożki lub wały.
Fontanna lawy, Kilauea, Hawaje. Źródło: Wikimedia Commons
W kraterach wzbierają jeziora lawowe, które przelewają się i przemieszczają dalej jako strumienie i potoki z prędkością zależną od ukształtowania terenu oraz od objętości przepływu lawy. Czoło potoku lawowego przemieszczania się zwykle z prędkością od <1 do 10 km/h. W przypadku, gdy lawa płynie po stromym stoku, tzw. kanałem lub tubą lawową, prędkość głównej masy potoku może przekraczać 30 km/h. Wydajność potoków lawowych jest bardzo zróżnicowana - od 0,5 (Etna) do 5000 m3/s (Grimsvötn, 1783). Lawy rozlewają się na rozległych przestrzeniach, formując pokrywy wulkanów tarczowych, rzadziej - stratowulkanów. W licznych przypadkach wylewy tego rodzaju law odbywają się bez fontann i kurtyn.
dr Elżbieta Jackowicz
Państwowy Instytut Geologiczny
