Wulkany stożkowe są najbardziej rozpowszechnione na lądzie. Powstają w wyniku wewnątrzpłytowych erupcji eksplozywnych, głównie o charakterze freatomagmowym, oraz erupcji eksplozywno-efuzywnych w strefach subdukcji.
Stożki monogenetyczne są zbudowane z luźnych materiałów piroklastycznych - popiołów, pumeksu lub scorii (np. wulkan Cerro Negro w Nikaragui) albo z produktów ich lityfikacji, czyli tufów (np. wulkan El Chichon w Meksyku). Stoki wulkanów stożkowych są zazwyczaj nachylone pod kątem 20–40°. Średnica ich podstawy dochodzi do 2 km, a ich przeciętna wysokość wynosi ok. 1000 m.
Stożki poligenetyczne są zdecydowanie wyższe, a średnica ich podstawy dochodzi niekiedy do 90 km. Tworzą one struktury złożone, zw. stratowulkanami, zbudowane z naprzemianległych pokryw lawowych i piroklastycznych (np. Etna na Sycylii, Saint Helens w USA).
Stożek Popiołowy w parku Narodowym Lassen, USA. Fot. Dimi Talen. Źródło: Wikimedia Commons
Stratowulkan Izalco na Salwadorze. Źródło: Wikimedia Commons
dr Elżbieta Jackowicz
Państwowy Instytut Geologiczny
