Termin pseudowulkany oznacza wzniesienia stożkowe, czasami również o innych kształtach, z pseudokraterami, utworzone w wyniku eksplozji gazów lub pary wodnej.
W ten sposób podczas uwalniania się resztek gazów ze świeżych, stygnących pokryw lawowych powstają kopce (hałdy) fumarolowe, zwane też hornito, zazwyczaj o wys. do 10 m. Podobne formy, powszechne w Islandii, tworzą się wskutek kontaktu lawy z gruntem nasyconym wodą.
Na obszarach wydobywania się gazów towarzyszących złożom ropy naftowej charakterystyczne są wulkany błotne, osiągające na lądach wysokość rzędu kilkuset metrów.
Wulkan błotny, Azerbejdżan. Fot. Nick Taylor. Źródło: Wikimedia Commons
dr Elżbieta Jackowicz
Państwowy Instytut Geologiczny
