Kopuły lawowe powstają w wyniku spiętrzenia lepkiej lawy (np. ryolitowej). Tworzą się bezpośrednio nad kraterem wulkanicznym, z którego też na ostatnim etapie erupcji bywają wyciskane iglice prawie zestalonej lawy, czyli protruzje.
Należą do stosunkowo niewielkich budowli - ich wysokość jest rzędu kilkuset metrów, a nachylenie stoków wynosi 45–75°. Ze względu na tendencję do pękania na bloki szybko wznoszącej się i krzepnącej lepkiej lawy, kopuły mogą się zapaść (ulec kolapsowi), wywołując katastrofalne spływy blokowo-popiołowe. Kopuły tworzą m.in. wulkany Merapi (Indonezja) i Soufrière (Małe Antyle).
Największa na świecie kopuła lawowa, Lassen Peak, USA. Fot. Daniel Schwen. Źródło: Wikimedia Commons
dr Elżbieta Jackowicz
Państwowy Instytut Geologiczny
