Kaldery to duże zagłębienia w budowli wulkanicznej, powstałe w wyniku zapadnięcia się górnej części wulkanu po opróżnieniu zbiornika magmowego.
Są one typowe dla późnego stadium rozwoju dużych wulkanów tarczowych i stożkowych (przede wszystkim stratowulkanów). W czasach historycznych, jedna z nielicznych kalder utworzyła się po wybuchu wulkanu Krakatau w Indonezji w 1883 r.
Z kalderami oraz ze stożkami zniszczonymi przez gwałtowne eksplozje są związane specyficzne budowle wulkaniczne zw. somma, w których młodsze formy wulkaniczne (zazwyczaj stożki, czasami kopuły) wyrastają z zagłębień znajdujących się na szczycie starszych form (np. na Wezuwiuszu, Mount St. Helens).
Wypełniona jeziorem kaldera wulkanu Katmai. Fot. Captain Budd Christman, NOAA Corps. Źródło: Wikimedia Commons
Mount St. Helens z budowlą typu somma, USA. Fot. Xpda. Źródło: Wikimedia Commons
dr Elżbieta Jackowicz
Państwowy Instytut Geologiczny
