A+ A A-

Zgodnie z modelem tektoniki płyt litosfery współczesny i dawny wulkanizm reprezentuje następujące typy regionalne


  • oceaniczny wulkanizm ryftowy (wylewy law bazaltowych), charakterystyczny dla grzbietów śródoceanicznych (np. Grzbietu Śródatlantyckiego, Juan Fernandez na Pacyfiku) i położonych w ich zasięgu wysp (np. Islandii, Azorów i Tristan da Cunha)
  • oceaniczny wulkanizm wewnątrzpłytowy (wylewy law bazaltowych), przypisany do plam gorąca, tworzący budowle wulkaniczne z dala od globalnych stref ryftowych, (m.in. na Hawajach, wyspie Kerguelena)
  • wulkanizm stref subdukcji (erupcje eksplozywne i wylewy law o różnym składzie), występujący na krawędziach kontynentów i w łukach wysp w tzw. Ognistym Pierścieniu Pacyfiku (obejmującym m.in. zachodnie brzegi obydwu Ameryk, Aleuty, Alaskę, Wyspy Japońskie, Filipiny, N. Zelandię i wyspy Tonga), w rejonie Morza Śródziemnego oraz na obszarach euroazjatyckich alpidów (np. w. basenie M. Tyrreńskiego, Egejskiego, Wysp Sundajskich)
  • kontynentalny wulkanizm ryftowy (wylewy law o różnym składzie i erupcje eksplozywne), aktywny np. w strefach ryftów wschodnio- i środkowoafrykańskich

typy2bTypy wulkanizmu regionalnego. Źródło: U.S. Geological Survey

Wulkanizm stref subdukcji – Ognisty Pierścień PacyfikuWulkanizm stref subdukcji – Ognisty Pierścień Pacyfiku

dr Elżbieta Jackowicz
Państwowy Instytut Geologiczny

Wulkanizm

Wulkany tarczowe

Mauna Kea

Wulkany tarczowe tworzą na lądzie najbardziej rozległe budowle wulkaniczne, zwane też polami bazaltów – plateau.

Wulkany stożkowe

Wulkany stożkowe są najbardziej rozpowszechnione na lądzie. Powstają w wyniku wewnątrzpłytowych erupcji eksplozywnych, głównie o charakterze freatomagmowym, oraz erupcji eksplozywno-efuzywnych...

Klasyfikacje erupcji

Erupcje wulkaniczne można podzielić ze względu na występowanie i przebieg.

Erupcje freatopliniańskie

Erupcje freatoplinińskie są spowodowane interakcją wody i kwaśnych lub obojętnych magm; charakteryzują się ekstremalnym rozdrobnieniem i rozprzestrzenieniem produktów erupcji.

Wulkany kompleksowe

Do form złożonych zalicza się tzw. wulkany kompleksowe, czyli wulkany z sylwetką zniekształconą przez pasożytnicze stożki lub kopuły dobudowane na...

Erupcje subpliniańskie

Erupcje subpliniańskie mają charakter eksplozywny lub mieszany, a ich produkty wywodzą się z lepkich, kwaśnych magm o wysokiej zawartości gazów...

Trzęsienia ziemi

Gdzie ziemia trzęsie się najczęściej…

Geograficzne rozmieszczenie epicentrów trzęsień ziemi pozwala na wydzielenie obszarów o różnej aktywności sejsmicznej: sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych.

17-08-2012 Wyświetleń:19349 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Anatomia trzęsienia ziemi

Powierzchnię Ziemi przywykliśmy traktować jak stabilną opokę, której możemy w pełnić zaufać - wznosić na niej wielkie budynki, mosty, drogi...

17-08-2012 Wyświetleń:7423 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Dlaczego ziemia się trzęsie?

Wszystko przez te płyty! Ziemia składa się z kilku warstw, które charakteryzują się różnymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Zewnętrzna, sztywna warstwa...

17-08-2012 Wyświetleń:12972 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Magnetyzm

Ziemskie pole magnetyczne

Uproszczony model ziemskiego pola magnetycznego  Nasza planeta zachowuje się jak wielki magnes - wytwarza wokół siebie pole magnetyczne. Pole to oddziałuje...

03-07-2013 Wyświetleń:17305 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Magnetyzm w służbie jej wysokości Geo…

Praktycznie we wszystkich rodzajach skał występują w niewielkiej ilości minerały ferromagnetyczne. Dzięki ich właściwościom skała nabywa pozostałość magnetyczną, czyli zapis...

24-01-2014 Wyświetleń:7719 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

O magnetosferze i zorzy polarnej

Artystyczna wizja ziemskiej magnetosfery w zderzeniu z wiatrem słonecznym. Źródło: NASA

03-07-2013 Wyświetleń:9243 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin