A+ A A-

Wulkanizm

zespół procesów związanych z przemieszczaniem się magm z wnętrza Ziemi do jej powierzchni, gdzie wydobywają się one w formie produktów o różnym stanie skupienia (law, bomb, popiołów i gazów wulkanicznych). Miejsce, w którym magma lub pochodzące z niej produkty osiągają powierzchnię Ziemi nazywa się wulkanem, natomiast wydobywanie się z wulkanu jakiegokolwiek materiału wulkanicznego określane jest erupcją wulkaniczną.

Wulkanizm w przeszłości geologicznej

  • Elżbieta Jackowicz
  • odsłon: 3742

W historii Ziemi wulkanizm był zarówno istotnym czynnikiem kształtowania jej powierzchni, jak też odegrał ważną rolę w formowaniu się litosfery, atmosfery i hydrosfery w początkowych fazach rozwoju planetarnego.

Typy i lokalizacja

  • Elżbieta Jackowicz
  • odsłon: 6469

Zgodnie z modelem tektoniki płyt litosfery współczesny i dawny wulkanizm reprezentuje następujące typy regionalne

Powstawanie i wznoszenie się magm

  • Elżbieta Jackowicz
  • odsłon: 6500

Procesy wulkaniczne są częścią składową procesów magmowych, ponieważ niezbędnym warunkiem wystąpienia działalności wulkanicznej jest obecność w głębi Ziemi magm, czyli stopów powstałych z upłynnienia skał, z których jest ona zbudowana.

Przyczyny wulkanizmu

  • Elżbieta Jackowicz
  • odsłon: 10814

W odróżnieniu od wulkanizmu innych ciał Układu Słonecznego, globalny obraz wulkanizmu ziemskiego wpisuje się w model tektoniki płyt litosfery, zgodnie z którym litosfera (skorupa ziemska wraz z najwyższą częścią górnego płaszcza) składa się z wielu sztywnych płyt skalnych, przesuwających się po plastycznym podłożu, zwanym astenosferą.

Ile wulkanów wybucha w ciągu roku?

  • Elżbieta Jackowicz
  • odsłon: 3680

W ciągu każdego roku dokumentuje się aktywność ok. 50-70 wulkanów. Z czasów historycznych zachowały się opisy erupcji ok. 550 wulkanów.

dr Elżbieta Jackowicz
Państwowy Instytut Geologiczny

Wulkanizm

Typy i lokalizacja

Zgodnie z modelem tektoniki płyt litosfery współczesny i dawny wulkanizm reprezentuje następujące typy regionalne

Erupcje hawajskie

Do erupcji hawajskich zalicza się wylewy law bazaltowych w warunkach subaeralnych. Są to lawy o niskiej lepkości i wysokiej temperaturze...

Erupcje głębokomorskie

W warunkach głębokomorskich ciśnienie wody przeciwdziała odgazowaniu magm i wypływających law, uniemożliwiając ich eksplozywną fragmentację, jednakże do fragmentacji law dochodzi...

Jak długo trwają erupcje wulkaniczne?

Czas trwania erupcji jest zróżnicowany – erupcje będące jednorazowym aktem działalności wulkanicznej trwają od kilku minut do kilku godzin, natomiast...

Wulkanizm w przeszłości geologicznej

W historii Ziemi wulkanizm był zarówno istotnym czynnikiem kształtowania jej powierzchni, jak też odegrał ważną rolę w formowaniu się litosfery...

Erupcje pliniańskie i ultrapliniańskie

Erupcje te obejmują działalność silnie eksplozywną, z podrzędnym udziałem lub przy braku epizodów efuzywnych.

Trzęsienia ziemi

Gdzie ziemia trzęsie się najczęściej…

Geograficzne rozmieszczenie epicentrów trzęsień ziemi pozwala na wydzielenie obszarów o różnej aktywności sejsmicznej: sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych.

17-08-2012 Wyświetleń:20046 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Anatomia trzęsienia ziemi

Powierzchnię Ziemi przywykliśmy traktować jak stabilną opokę, której możemy w pełnić zaufać - wznosić na niej wielkie budynki, mosty, drogi...

17-08-2012 Wyświetleń:7806 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Dlaczego ziemia się trzęsie?

Wszystko przez te płyty! Ziemia składa się z kilku warstw, które charakteryzują się różnymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Zewnętrzna, sztywna warstwa...

17-08-2012 Wyświetleń:13395 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Magnetyzm

Jak powstaje?

Uproszczona wizja relacji pomiędzy ruchem przewodzących płynów w jądrze zewnętrznym a powstawaniem pola magnetycznego Choć ludzie od wieków wykorzystują ziemskie pole...

03-07-2013 Wyświetleń:5831 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Magnetyzm w służbie jej wysokości Geo…

Praktycznie we wszystkich rodzajach skał występują w niewielkiej ilości minerały ferromagnetyczne. Dzięki ich właściwościom skała nabywa pozostałość magnetyczną, czyli zapis...

24-01-2014 Wyświetleń:8031 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Zmiany pola i wędrówka biegunów

Ziemskie pole magnetyczne nie jest jednorodne na całym globie. Są miejsca, gdzie jego natężenie jest większe, i takie, w którym...

03-07-2013 Wyświetleń:12612 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin