Również na teren Polski spada corocznie mnóstwo meteorytów. Kłopot polega jednak na tym, że terytorium naszego kraju jest pokryte bujną roślinnością i nie sprzyja poszukiwaniom pozaziemskich skał. Źle zachowują się kratery i trudno odnaleźć odłamki skalne. Jednakże są znane historyczne upadki i znaleziska meteorytów w Polsce.
meteoryt Morasko
znaleziony został pod Poznaniem. Pierwszy kawałek odkryto w 1914 r., w trakcie budowy umocnień wojskowych. Ważył on prawie 80 kg. Później znaleziono kolejne fragmenty, łącznie z największym dotychczas znalezionym na terenie Polski, ważącym 261 kg. Dotychczas zebrano w tym rejonie ponad 600 kg materii kosmicznej. Upadek meteorytu nastąpił zapewne około 5000 lat temu. Jest to meteoryt żelazny.
Meteoryt rekordzista waży 261 kg i jest wart ok. 1,2 mln złotych, został odkopany 8 października 2012 r. Żródło www.naukawpolsce.pap.pl
Zdjęcie lotnicze kraterów w rezerwacie Morasko kolo Poznania. Zaglębienia w drzewostanie do ślady minikraterów po upadku meteorytu okolo 5 tysięcy lat temu. Obecnie wypelnione są wodą. Największy krater ma 60 m średnicy i 11 m. glębokości. Fot. M. Ostrowski
meteoryt Pułtusk
jego upadek nastąpił 30 stycznia 1868 r. i widoczny był w prawie całej Polsce - od Wrocławia przez Kraków aż po Lwów. Mieszkańcy okolic Pułtuska widzieli ognistą kulę, która spadała w ich kierunku. Przed upadkiem nastąpiła potężna eksplozja, w wyniku której meteoryt ten rozpadł się na wiele części. Następnego dnia mieszkańcy okolicznych wsi zebrali czarne kamienie leżące na śniegu. Z okolic Pułtuska zebrano kilka tysięcy meteorytów, lecz szacuje się, że mogło ich spaść nawet do 70 tys.
Podrdzewiały 138-gramowy fragment meteorytu Pułtusk z pozostałością skorupy obtopieniowej. Fot. Marek Woźniak i Jan Woreczko, Meteorites Collection, www.woreczko.pl
meteoryt Baszkówka
- to przykład meteorytu, który spadł współcześnie, 25 sierpnia 1994 r. W odległości 23 kilometrów od Warszawy, we wsi Baszkówka koło Głoskowa. Jest to chondryt. Meteoryt ten jest eksponowany w Muzeum Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie!
Baszkówka. Fot. Katarzyna Skurczyńska-Garwolińska
meteoryt Sołtmany
- spadł 30 kwietnia 2011 r. na gospodarstwo we wsi Sołtmany. Ważący nieco ponad kilogram chondryt przebił dach i rozpadł się na kilka mniejszych kawałków.
Przełam chondrytu Sołtmany. Fot. Jan Woreczko, wiki.meteoritica.pl
Gdzie warto szukać meteorytów w Polsce?
Mapa spadków materii kosmicznej opracowana dla Polskiego Towarzystwa Meteorytowego przez Wiesława Czajkę. źródło www.astroblemy.pl
Joanna Roszkowska-Remin
Państwowy Instytut Geologiczny
