A+ A A-

W dziejach Ziemi zdarzały się upadki ogromnych meteorytów, czasem nazywanych nadbolidami. Meteoryty te miały masę wielu ton, a ich upadki powodowały wielkie katastrofy!

impact-DonDavisNASAArtystyczna wizja zderzenia wielkiej asteroidy (o średnicy 500 km) z młodą Ziemią; autor Don Davis, NASA

Chociaż bolidy spadające na Ziemię wybuchały w atmosferze, to i tak ich fragmenty były na tyle duże, że tworzyły gigantyczne kratery uderzeniowe. Największe upadki meteorytów odczuwalne były na całej kuli ziemskiej. Ilość energii, jaka była uwalniana w trakcie takiego upadku, zapewne nie raz przewyższała siłę bomby atomowej!

meteor crater arizona nasaKrater w Arizonie opisany jako pierwszy zidentyfikowany krater impaktowy.
Powstał po upadku meteorytu o średnicy nie większej niż 25 m,
20-50 tys. lat temu. Sam krater ma średnicę 1,2 km; źródło NASA

Dzisiaj na szczęście obserwujemy jedynie świadectwa takich uderzeń, w postaci kraterów uderzeniowych. Najlepiej zachowane kratery występują na pustyniach, gdzie nie porosła ich roślinność. Te największe widoczne są dopiero na zdjęciach satelitarnych.

manicouagan nasa1Krater impaktowy Manicouagan, Quebec, Kanada; źródło NASA

Czy wiesz że… Jedna z teorii dotyczących wyginięcia dinozaurów głosi, że wielkie gady wymarły, gdy na Ziemię spadł ogromny meteoryt. Upadek ten uruchomił następnie wzmożony wulkanizm, a emisja pyłów w wyniku upadku meteorytu i wulkanizmu przysłoniła całe niebo i nie pozwoliła docierać promieniom słonecznym na powierzchnię.

 

dino killer-don davis nasaTak mógł wyglądać koniec świata dinozaurów - artystyczna wizja
upadku asteroidy „Dino Killer", źródło Don Davis, NASA

Joanna Roszkowska-Remin
Państwowy Instytut Geologiczny

Wulkanizm

Ile jest czynnych wulkanów na świecie?

W holocenie, czyli w czasie ostatnich 10 tys. lat, na obszarach lądowych było czynnych ok. 1500 wulkanów, podczas gdy najprawdopodobniej...

Erupcje subaeralne i płytkomorskie

typy erupcji

Podział erupcji subaeralnych i płytkowodnych na typy, oparty na ich przebiegu, ma długoletnią tradycję i w miarę rozwoju wiedzy o...

Erupcje subglacjalne

tuja

Erupcje subglacjalne są wielofazowe. W ich wyniku powstają wulkany o urwistych zboczach i z płaskim wierzchołkiem, zwane tujami.

Erupcje głębokomorskie

W warunkach głębokomorskich ciśnienie wody przeciwdziała odgazowaniu magm i wypływających law, uniemożliwiając ich eksplozywną fragmentację, jednakże do fragmentacji law dochodzi...

Wulkanizm w przeszłości geologicznej

W historii Ziemi wulkanizm był zarówno istotnym czynnikiem kształtowania jej powierzchni, jak też odegrał ważną rolę w formowaniu się litosfery...

Erupcje subpliniańskie

Erupcje subpliniańskie mają charakter eksplozywny lub mieszany, a ich produkty wywodzą się z lepkich, kwaśnych magm o wysokiej zawartości gazów...

Trzęsienia ziemi

Gdzie ziemia trzęsie się najczęściej…

Geograficzne rozmieszczenie epicentrów trzęsień ziemi pozwala na wydzielenie obszarów o różnej aktywności sejsmicznej: sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych.

17-08-2012 Wyświetleń:19269 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Anatomia trzęsienia ziemi

Powierzchnię Ziemi przywykliśmy traktować jak stabilną opokę, której możemy w pełnić zaufać - wznosić na niej wielkie budynki, mosty, drogi...

17-08-2012 Wyświetleń:7361 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Dlaczego ziemia się trzęsie?

Wszystko przez te płyty! Ziemia składa się z kilku warstw, które charakteryzują się różnymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Zewnętrzna, sztywna warstwa...

17-08-2012 Wyświetleń:12900 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Magnetyzm

O magnetosferze i zorzy polarnej

Artystyczna wizja ziemskiej magnetosfery w zderzeniu z wiatrem słonecznym. Źródło: NASA

03-07-2013 Wyświetleń:9181 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Jak powstaje?

Uproszczona wizja relacji pomiędzy ruchem przewodzących płynów w jądrze zewnętrznym a powstawaniem pola magnetycznego Choć ludzie od wieków wykorzystują ziemskie pole...

03-07-2013 Wyświetleń:5590 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Ziemskie pole magnetyczne

Uproszczony model ziemskiego pola magnetycznego  Nasza planeta zachowuje się jak wielki magnes - wytwarza wokół siebie pole magnetyczne. Pole to oddziałuje...

03-07-2013 Wyświetleń:17227 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin