A+ A A-

Często w telewizji podaje się informację o deszczu meteorów. Czy to znaczy, że niebo wali nam się na głowę?

deszcz leonidów nasa-isas Abe-Yano
Deszcz meteorów, w tym przypadku Leonidów
(rój meteorów o radiancie w gwiazdozbiorze Lwa).
Fot. Shinsuke Abe, Hajime Yano, NASA/ISAS

Nie należy się niczego obawiać! Są pewne dni w roku, kiedy szanse na zobaczenie „spadających gwiazd” są znacznie większe niż w innych. Ziemia, kręcąc się wokół Słońca, przecina co jakiś czas tory przemieszczania się skupisk meteoroidów. Wówczas widzimy liczne rozbłyski na niebie, zwane rojem meteorów. To właśnie jest ten przysłowiowy deszcz spadających gwiazd. Większość meteorów nie dolatuje jednak do powierzchni naszej planety, gdyż spala się podczas lotu przez atmosferę ziemską. W ciągu roku możemy obserwować kilkanaście takich rojów.

 deszcz meteorytow
Deszcz meteorów z 1833 r. Grawerunek autorstwa Adolfa Vollumy

Obserwując deszcz meteorów zauważymy, że zwykle pojawiają się one na niebie w jednym charakterystycznym miejscu. Miejsce to zwane jest radiantem roju i dla każdego z rojów leży w innym obszarze na sferze niebieskiej. Zwykle roje nazywa się od gwiazdozbioru, w którym jest ulokowany radiant. I tak na przykład jeden ze znanych rojów meteorów to Lirydy od nazwy gwiazdozbioru Liry.

radiant
Ilustracja radiantu Perseidów
;
źródło Popular Science Monthly Vol. 18

Czy wiesz że... Do najbardziej znanych rojów meteorowych należą Perseidy, obserwowane corocznie około 10 sierpnia, czyli dnia św. Wawrzyńca, i dlatego sierpniowe „spadające gwiazdy” potocznie nazywa się łzami św. Wawrzyńca.

 perseid nasa JWestlake
Jeden z Perseidów na tle rozgwieżdżonego nieba; Fot. Jimmy Westlake, NASA

 Joanna Roszkowska-Remin
Państwowy Instytut Geologiczny

Wulkanizm

Wulkany lądowe (subaeralne)

Wulkany subaeralne to inaczej wulkany lądowe.

Erupcje surtsejskie

Erupcje surtsejskie, typowe dla wulkanizmu płytkowodnego, są „mokrym" odpowiednikiem erupcji strombolijskich.

Pseudowulkany

Termin pseudowulkany oznacza wzniesienia stożkowe, czasami również o innych kształtach, z pseudokraterami, utworzone w wyniku eksplozji gazów lub pary wodnej.

Erupcje wulkaniańskie

Erupcje wulkaniańskie należą do erupcji freatomagmowych, zachodzących na obszarach lądowych.

Erupcje subpliniańskie

Erupcje subpliniańskie mają charakter eksplozywny lub mieszany, a ich produkty wywodzą się z lepkich, kwaśnych magm o wysokiej zawartości gazów...

Erupcje subglacjalne

tuja

Erupcje subglacjalne są wielofazowe. W ich wyniku powstają wulkany o urwistych zboczach i z płaskim wierzchołkiem, zwane tujami.

Trzęsienia ziemi

Gdzie ziemia trzęsie się najczęściej…

Geograficzne rozmieszczenie epicentrów trzęsień ziemi pozwala na wydzielenie obszarów o różnej aktywności sejsmicznej: sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych.

17-08-2012 Wyświetleń:19269 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Anatomia trzęsienia ziemi

Powierzchnię Ziemi przywykliśmy traktować jak stabilną opokę, której możemy w pełnić zaufać - wznosić na niej wielkie budynki, mosty, drogi...

17-08-2012 Wyświetleń:7361 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Dlaczego ziemia się trzęsie?

Wszystko przez te płyty! Ziemia składa się z kilku warstw, które charakteryzują się różnymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Zewnętrzna, sztywna warstwa...

17-08-2012 Wyświetleń:12900 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Magnetyzm

Jak powstaje?

Uproszczona wizja relacji pomiędzy ruchem przewodzących płynów w jądrze zewnętrznym a powstawaniem pola magnetycznego Choć ludzie od wieków wykorzystują ziemskie pole...

03-07-2013 Wyświetleń:5590 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Oddziaływanie na skały

Jak magnetyzm oddziałuje na skały, czyli kto kogo przyciągnie i na czyją stronę Ziemskie pole magnetyczne, jak również pole magnetyczne wywołane...

03-07-2013 Wyświetleń:4523 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Magnetyzm w służbie jej wysokości Geo…

Praktycznie we wszystkich rodzajach skał występują w niewielkiej ilości minerały ferromagnetyczne. Dzięki ich właściwościom skała nabywa pozostałość magnetyczną, czyli zapis...

24-01-2014 Wyświetleń:7689 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin