A+ A A-

Często w telewizji podaje się informację o deszczu meteorów. Czy to znaczy, że niebo wali nam się na głowę?

deszcz leonidów nasa-isas Abe-Yano
Deszcz meteorów, w tym przypadku Leonidów
(rój meteorów o radiancie w gwiazdozbiorze Lwa).
Fot. Shinsuke Abe, Hajime Yano, NASA/ISAS

Nie należy się niczego obawiać! Są pewne dni w roku, kiedy szanse na zobaczenie „spadających gwiazd” są znacznie większe niż w innych. Ziemia, kręcąc się wokół Słońca, przecina co jakiś czas tory przemieszczania się skupisk meteoroidów. Wówczas widzimy liczne rozbłyski na niebie, zwane rojem meteorów. To właśnie jest ten przysłowiowy deszcz spadających gwiazd. Większość meteorów nie dolatuje jednak do powierzchni naszej planety, gdyż spala się podczas lotu przez atmosferę ziemską. W ciągu roku możemy obserwować kilkanaście takich rojów.

 deszcz meteorytow
Deszcz meteorów z 1833 r. Grawerunek autorstwa Adolfa Vollumy

Obserwując deszcz meteorów zauważymy, że zwykle pojawiają się one na niebie w jednym charakterystycznym miejscu. Miejsce to zwane jest radiantem roju i dla każdego z rojów leży w innym obszarze na sferze niebieskiej. Zwykle roje nazywa się od gwiazdozbioru, w którym jest ulokowany radiant. I tak na przykład jeden ze znanych rojów meteorów to Lirydy od nazwy gwiazdozbioru Liry.

radiant
Ilustracja radiantu Perseidów
;
źródło Popular Science Monthly Vol. 18

Czy wiesz że... Do najbardziej znanych rojów meteorowych należą Perseidy, obserwowane corocznie około 10 sierpnia, czyli dnia św. Wawrzyńca, i dlatego sierpniowe „spadające gwiazdy” potocznie nazywa się łzami św. Wawrzyńca.

 perseid nasa JWestlake
Jeden z Perseidów na tle rozgwieżdżonego nieba; Fot. Jimmy Westlake, NASA

 Joanna Roszkowska-Remin
Państwowy Instytut Geologiczny

Wulkanizm

Typy i lokalizacja

Zgodnie z modelem tektoniki płyt litosfery współczesny i dawny wulkanizm reprezentuje następujące typy regionalne

Erupcje hawajskie

Do erupcji hawajskich zalicza się wylewy law bazaltowych w warunkach subaeralnych. Są to lawy o niskiej lepkości i wysokiej temperaturze...

Erupcje głębokomorskie

W warunkach głębokomorskich ciśnienie wody przeciwdziała odgazowaniu magm i wypływających law, uniemożliwiając ich eksplozywną fragmentację, jednakże do fragmentacji law dochodzi...

Jak długo trwają erupcje wulkaniczne?

Czas trwania erupcji jest zróżnicowany – erupcje będące jednorazowym aktem działalności wulkanicznej trwają od kilku minut do kilku godzin, natomiast...

Wulkanizm w przeszłości geologicznej

W historii Ziemi wulkanizm był zarówno istotnym czynnikiem kształtowania jej powierzchni, jak też odegrał ważną rolę w formowaniu się litosfery...

Erupcje pliniańskie i ultrapliniańskie

Erupcje te obejmują działalność silnie eksplozywną, z podrzędnym udziałem lub przy braku epizodów efuzywnych.

Trzęsienia ziemi

Gdzie ziemia trzęsie się najczęściej…

Geograficzne rozmieszczenie epicentrów trzęsień ziemi pozwala na wydzielenie obszarów o różnej aktywności sejsmicznej: sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych.

17-08-2012 Wyświetleń:20046 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Anatomia trzęsienia ziemi

Powierzchnię Ziemi przywykliśmy traktować jak stabilną opokę, której możemy w pełnić zaufać - wznosić na niej wielkie budynki, mosty, drogi...

17-08-2012 Wyświetleń:7806 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Dlaczego ziemia się trzęsie?

Wszystko przez te płyty! Ziemia składa się z kilku warstw, które charakteryzują się różnymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Zewnętrzna, sztywna warstwa...

17-08-2012 Wyświetleń:13395 Trzęsienia ziemi Grzegorz Wróbel

Magnetyzm

Jak powstaje?

Uproszczona wizja relacji pomiędzy ruchem przewodzących płynów w jądrze zewnętrznym a powstawaniem pola magnetycznego Choć ludzie od wieków wykorzystują ziemskie pole...

03-07-2013 Wyświetleń:5831 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Magnetyzm w służbie jej wysokości Geo…

Praktycznie we wszystkich rodzajach skał występują w niewielkiej ilości minerały ferromagnetyczne. Dzięki ich właściwościom skała nabywa pozostałość magnetyczną, czyli zapis...

24-01-2014 Wyświetleń:8031 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin

Zmiany pola i wędrówka biegunów

Ziemskie pole magnetyczne nie jest jednorodne na całym globie. Są miejsca, gdzie jego natężenie jest większe, i takie, w którym...

03-07-2013 Wyświetleń:12612 Ziemski magnetyzm Joanna Roszkowska-Remin