Przykłady ciekawych geostanowisk
Osypanka
Wysoki stromy brzeg doliny Rospudy na południowy wschód od Raczek. Dolina Rospudy wycięta jest w sandrze ciągnącym się wzdłuż rzeki Rospudy i łączącym dalej z sandrem augustowskim. Skarpa doliny ma tu wysokość 12-15 m. Osady piaszczysto-żwirowe sandru charakteryzują się zróżnicowaną litologią, a ich akumulacja następowała w zróżnicowanych warunkach dynamiki wód proglacjalnych.
Widok z Osypanki na dolinę Rospudy
Krusznik – sucharek
Stanowisko znajduje się na terenie Wigierskiego Parku Narodowego na południowy wschód od jeziora Wigry. W obniżeniu wytopiskowym, w którym leżą Wigry, położonym poniżej, na północ od piaszczystej skarpy, położonych jest szereg wzgórz kemowych rozdzielonych zatorfionymi obniżeniami. Dwa z obniżeń wypełnione są wodami niewielkich jeziorek, sucharów (Sucharek i Widne). Suchary to dystroficzne, pozbawione dopływów powierzchniowych, zanikające jeziora, których woda zawiera bardzo małą ilość węglanu wapnia oraz duże ilości rozpuszczonych substancji humusowych (stąd jej żółty lub brązowy kolor) i przez to niske pH (4-6). Na obrzeżach sucharów rozciąga się mszar - torfowcowe pło (kożuch) - pływający na powierzchni jeziora.
Jezioro Widne – suchar w Wigierskim Parku Narodowym
Pogorzelec
Wzdłuż szosy Giby–Pogorzelec ciągnie się długie (prawie 2 km) równoleżnikowe wzgórze o wys. 6-8 m. Zbudowane jest z piasków warstwowanych horyzontalnie, dobrze przemytych, miejscami ze żwirem. Piaski przykryte są nieciągłą warstwą gliny spływowej o miąższości kilkudziesięciu centymetrów. Wzgórze jest moreną czołową fazy pomorskiej zlodowacenia wisły.
Wzgórze morenowe w Pogorzelcu
Karolin
Po północnej stronie wsi Karolin, równolegle do szosy, biegnie wał moreny czołowej o wysokości względnej ok. 7 m. Morena ta zbudowana jest z warstwowanych, dobrze przemytych piasków i żwirów wodnolodowcowych, przykrytych 2-metrowej miąższości gliną zwałową. Na zapleczu formy, czyli na północ od niej, widoczne są cztery ciągi niższych wałów, również zbudowanych z piasków i żwirów wodnolodowcowych, lecz nie pokrytych gliną zwałową. Między wałami leżą zatorfione dolinki. Na północ od tego zespołu moren rozpościera się, otoczone jeszcze kolejnym wałem, Bobrowe Bagno, obszar glacidepresji (niecki z której mógł być wzięty materiał budujący moreny) i rozległej misy końcowej (zagłębienia po wytopieniu „martwego" lodu powstałego z wytopienia jęzora, czyli lobu, lodowego). Bobrowe Bagno ma torfy o dużej głębokości. Cały zespół form czołowomorenowych w Karolinie powstał w wyniku stopniowego wycofywania się jęzora lodowego ku północy, przerywanego postojami. Miejscami widoczne są ślady zaburzeń osadów przez oscylujące czoło lądolodu. Moreny Karolina są formami nieco młodszymi od form czołowo morenowych Pogorzelca.
Ciągi wzgórz morenowych w Karolinie
Zelwa
Formy szczelinowe. Pięć podłużnych wzgórz, usytuowanych równoległe do siebie ciągnie się po północnej stronie jeziora Zelwa, na południowy wschód od Sejn. Wzgórza mają wysokość 5-10 m i długość ponad 1 km. Zbudowane są z drobnych piasków. Usytuowane są równolegle do czoła lądolodu. Były zapewne akumulowane w szczelinach brzeżnej części lądolodu.
Odsłonięcie w formie szczelinowej w Zelwie
